Odkrycie ponad dziesięciu skamieniałych śladów w dorzeczu Tacutu ujawnia obecność dinozaurów w Amazonii ponad 103 miliony lat temu, co zmienia paleontologiczne rozumienie regionu.
Naukowcy z Federalnego Uniwersytetu Roraima (UFRR) po raz pierwszy zidentyfikowali konkretne dowody na to, że dinozaury zamieszkiwały Amazonkę. Odkrycie obejmuje ponad dziesięć śladów z okresu jurajsko-kredowego znalezionych w dorzeczu Tacutu, w mieście Bonfim, na północnym krańcu stanu Roraima. Do tej pory nie istniały żadne skamieniałości tych zwierząt w regionie, chociaż są one znane w innych częściach Brazylii.
Ślady wskazują na obecność różnych grup dinozaurów, które żyły tam ponad 103 miliony lat temu. Chociaż nie jest możliwe dokładne zidentyfikowanie gatunków, dowody wskazują na istnienie drapieżników, ornitopodów (dwunożnych roślinożerców) i xireoforów, znanych ze swojej kostnej zbroi grzbietowej.
Ślady te stanowią znaczącą zmianę w rozumieniu prehistorycznego zasiedlenia Amazonii, wcześniej uważanej za nieodpowiednią do zachowania zapisów paleontologicznych ze względu na klimat i dynamikę geologiczną.
Wyzwania związane z konserwacją
Region Amazonii zazwyczaj dostarcza niewiele odkryć kopalnych, ponieważ jego skały były narażone na intensywne procesy wietrzenia, powodujące erozję i rozkład. Według badacza Lucasa Barrosa, który znalazł jeden ze śladów, zachowanie materiału następuje tylko wtedy, gdy skały pozostają zakopane przez długi czas.
Wyjaśnia, że Tacutu funkcjonowało jako dolina pełna koryt rzecznych, bardzo wilgotna i pokryta bujną roślinnością. Ślady pozostawione w błocie z czasem stwardniały, a po zakopaniu stały się skałami odpornymi na erozję.
Badacz podkreśla również, że niewielka część roślinności cerrado obecna w dorzeczu Tacutu pomogła chronić i odsłonić wychodnie skalne, umożliwiając identyfikację nie tylko śladów, ale także skamieniałości roślin i bezkręgowców.
Odkryte ponownie po 11 latach
Pierwsze ślady znaleziono w 2014 roku podczas zajęć terenowych UFRR, prowadzonych przez profesora Vladimira Souzę. Jednak brak specjalistów i odpowiedniego sprzętu uniemożliwił przeprowadzenie szczegółowych analiz, a projekt został ostatecznie zarchiwizowany. Zespół obawiał się, że przedwczesne ujawnienie informacji może przyciągnąć zewnętrznych badaczy i zagrozić lokalnym pracom.
Dopiero w 2021 roku Lucas Barros wznowił badania, tym razem we współpracy z profesorem Felipe Pinheiro z Unipampa, który kierował jego pracą magisterską. Barros wykorzystał techniki fotogrametrii do stworzenia precyzyjnych modeli 3D śladów i zidentyfikowania nowych złóż skamieniałości w regionie.
Kolejne etapy badań
Barros szacuje, że w dorzeczu Tacutu mogą znajdować się setki nieanalizowanych jeszcze śladów. Wśród nowych obszarów badań znajduje się terytorium indiańskie Jabuti, gdzie zidentyfikowano już cztery miejsca o dużej wartości naukowej.
Jednak wiele potencjalnych odkryć znajduje się na terenach prywatnych. Niektórzy właściciele gruntów obawiają się, że nowe badania mogą doprowadzić do procesów wytyczania granic lub sporów, co utrudniłoby postęp prac naukowych.