Niektóre rodziny uważają, że zwierzę domowe zapewnia towarzystwo i odpowiedzialność, podczas gdy inne zastanawiają się, czy ma ono rzeczywisty wpływ na rozwój psychiczny.
Badania przeprowadzone w Hiszpanii dostarczają nowych dowodów. Niektóre małe zwierzęta mogą odgrywać ochronną rolę w zdrowiu emocjonalnym dzieci.
Wieloośrodkowe i podłużne badanie analizuje wpływ obecności zwierząt domowych na kluczowe etapy rozwoju i ujawnia wyniki, które podważają powszechne oczekiwania.
Korzyści emocjonalne dla dzieci, które w okresie dzieciństwa mieszkają z żółwiami lub chomikami
Analiza jest częścią projektu INMA (Dzieciństwo i środowisko) i została opublikowana w World Journal of Pediatrics.
Naukowcy obserwowali 1893 rodziny z różnych hiszpańskich kohort (Walencja, Sabadell, Asturia i Guipúzcoa), aby sprawdzić, w jaki sposób współżycie ze zwierzętami w wieku 1 i 4-5 lat wpływało na zdrowie psychiczne dzieci w wieku 7 lub 8 lat.
W badaniu porównano gospodarstwa domowe posiadające psy, koty, ptaki oraz grupę zwaną „inne zwierzęta”, która obejmowała gryzonie, ryby i gady. To właśnie ten ostatni rodzaj zwierząt domowych wykazał ochronny wpływ na problemy związane z internalizacją, takie jak lęk, smutek lub somatyzacja, gdy ich obecność była stała w czasie.
W publikacji podano względny współczynnik ryzyka wynoszący 0,80, co wskazuje na statystycznie istotny efekt nawet po uwzględnieniu czynników społeczno-ekonomicznych i rodzinnych.
Eksperci sugerują, że zwierzęta te, wymagające prostych rutyn i generujące spokojne interakcje, mogą sprzyjać stabilnej regulacji emocjonalnej we wczesnym wieku. Ponadto opieka nad nimi jest zazwyczaj bardziej skoncentrowana na codziennych nawykach, co może sprzyjać poczuciu bezpieczeństwa i stałości.
Wyniki projektu INMA: dlaczego ciągłość w opiece nad zwierzętami jest kluczowa
W badaniach wzięły udział zespoły z Fundacji Fisabio, Centrum Badań Biomedycznych w Sieci Epidemiologii i Zdrowia Publicznego (CIBERESP), kilku hiszpańskich uniwersytetów oraz ośrodków takich jak ISGlobal czy IIS Biogipuzkoa.
Do pomiaru zdrowia emocjonalnego wykorzystano Kwestionariusz mocnych stron i trudności, szeroko zatwierdzone narzędzie, które rozróżnia objawy internalizacyjne i eksternalizacyjne.
Dane pokazują, że nie wystarczy mieć zwierzę domowe tylko od czasu do czasu: ciągłość i rodzaj zwierzęcia mają znaczący wpływ. W rzeczywistości tylko jedna czwarta rodzin posiadała zwierzęta w obu etapach badania, co pozwoliło na dokładne porównanie wzorców.
Wpływ posiadania kotów w określonych grupach wiekowych: inna relacja
Oprócz efektu ochronnego obserwowanego w przypadku żółwi, chomików i innych małych zwierząt, badanie wykazało inną interesującą tendencję. Współżycie z kotem wyłącznie w wieku od 4 do 5 lat (bez wcześniejszego doświadczenia w pierwszym roku życia) wiązało się z niewielkim wzrostem objawów emocjonalnych i behawioralnych.
Według opublikowanych wyników dane wskazują na wzrost zarówno problemów internalizacyjnych, jak i eksternalizacyjnych.
Odkrycie to sugeruje, że moment wprowadzenia zwierzęcia do domu może mieć wpływ na adaptację dziecka oraz że nie wszystkie gatunki mają taki sam wpływ psychologiczny.
Badania potwierdzają, że środowisko rodzinne, w tym zwierzęta domowe, odgrywa istotną rolę w budowaniu równowagi emocjonalnej w dzieciństwie.
Zrozumienie, w jaki sposób pozornie codzienne czynniki, takie jak współżycie z chomikiem lub żółwiem, mogą kształtować dobrostan psychiczny, pomaga rodzinom i specjalistom lepiej docenić rolę środowiska we wczesnym rozwoju.